Konu çevrimiçi alışveriş ya da reklamlar olduğunda, biz yetişkinler oldukça makulüz. Bir ürünün cezbedici resminin reklam hilesi olduğunu, hangi sitenin alışveriş için güvenli olduğunu, ucuz ürünleri güvenli olarak nerede bulabileceğimizi biliyoruz. Ama iş teknolojiye gelince bizi neyin mobil cihazlarımıza yapıştırdığını anlayamıyoruz.
Çoğumuz Netflix’in yapay zekasının, her kullanıcıya sadece o kullanıcının kişilik özelliklerine uygun dizi önerileri ve posterleri hazırladığını bilmeyiz. Ya da YouTube’un bir sonraki videoyu senin alışkanlıklarına göre gösterdiğini…
“Ben biliyorum” diyebilirsin. O zaman şunu söylemeliyim: O yapay zeka sadece sana kendi içeriklerini daha fazla izletmek için değil, aynı zamanda akşam evde çevrimiçi yapacağın alışverişte ne alman gerektiğini de çaktırmadan söylüyor.
Sosyal medyada gezinip paylaşım ya da yorum yaparken bir yandan binlerce ankete gönüllü yanıt verdiğini biliyor musun?
Sadece bu da değil. Seni ekran başında tutmak isteyen uygulamalar başarılı oluyor da. Sonuç olarak sen daha fazla ekran başında kalıp, insan dokunuşunu, birebir ilişkilerin verdiği hazzı unutmaya başlıyorsun.
Sonuçta mobil bağımlılık seni esir almaya başlıyor. Eşinle, çocuğunla ya da sevdiklerinle olabileceğin anlar azalıyor. Telefonunla aşırı zaman geçirmek sadece çocuğuna ayırdığın zamanı değil, gündelik sosyal ilişkilerinden tut da eşinle ya da partnerinle olan cinsel hayatına kadar bir çok şeyi etkiliyor.
Peki nasıl kurtulabiliriz bu illetten? Mobil bağımlılıktan kurtulmak için yapabileceğin 7 şey:
- Gerçek insanlardan gelen bildirimler hariç tümünü kapat: Bildirim ayarlarını aç, bildirimleri tüm uygulamalar için kapat. Sadece gerçek insanlarla mesajlaşabildiğin uygulamaların bildirimlerini açık bırak. Böylece kıvır zıvır bildirimler sürekli senin dikkatini dağıtmaz.
- Karanlık modu kullan: Telefonunda gece modunu ya da varsa “greyscale” (renksiz) modu açarsan, canlı renklerin beyninin ödül mekanizmasını çalıştırarak seni çekmesine izin vermezsin.
- Önemsiz uygulamaları gözden uzağa koy: Gözden uzak gönülden de ırak olurmuş. Eposta ve mesaj uygulamaları dışında, sosyal medya, haber, magazin ve yemek tarifi gibi uygulamaları ana ekrandan uzaklaştır.
- Uygulamaları dokunarak değil de arama yoluyla aç: Arama kutusuna açmak istediğin uygulamanın adını yazarak bulursan, daha az açarsın. Örneğin Candy Crash türünden oyunları bırakabilmek için bu yolu dene.
- Yemek masasında ve TV koltuğunda telefon bulundurma: En fazla yaptığımız şey yemek yerken ya da TV izlerken bir yandan mesajlara bakmak. Telefonu uzak bir yere bırakarak bundan yavaş yavaş kurtulabiliriz.
- Telefonu başucunda şarj etme: Hem sağlığına zararlı hem de bağımlılık için kötü. Gece mutfak ya da salonun uzak bir köşesine şarja bırakarak aklından da uzak tutabilirsin.
- Her gün 1 saat telefonsuz geçir: Her gün yemekten sonraki ya da yatmadan önce 1 saati telefonsuz saat ilan et. İnan bana çok faydasını göreceksin.
Son bir not: Büyük tuvaletini yaparken telefonu yanına almak, gazete dergi ya da duvar yazılarını okumak gibi masum bir eylem olarak kalmalı. Yani küçükken tuvalete gidip gizlice sigara içer gibi olmasın. Sevgiyle kal değerli okurum.