“Bundan 5-6 ay önce de hanıma kartuşlu filtre kahve makinesi almaktan bahsetmiştim. kısa bir konuşmaydı. İnternet’te arama yapmadım. 2 dakika konuştuk ve konu kapandı. Akabinde İnternet’te filtre kahve kartuşu reklamları çıktı.”
Hiç uzatmayacağım, yukarıdakine benzeyen o kadar çok serzeniş var ki; herkes telefonlarının onları dinlediğini düşünüyor. Hatta öyle ki, sohbetlerde bahsedilen şeyler ertesi gün reklamlarda karşılarına çıkıyormuş. Peki bu doğru mu? Gerçekten telefonumuz bizi dinliyor mu? Bu konuya sonra geleceğiz.
Alakalı reklamlar, başka deyişle “Targeting” nedir?
Apple ID hesabında nasıl bilmiyorum, ancak bir Android cihazınız varsa mutlaka bir de Google hesabınız vardır. Google hesabınızın içinde de Reklam kişiselleştirme ayarlarının olduğunu göreceksiniz. Google Hesap Ayarları / Gizlilik / Veri ve kişiselleştirme altında bulabilirsiniz. Bu ayar ile Google, yaptığınız web aramaları, fiziksel olarak gezindiğiniz yerler ve dolaştığınız web sayfalarını değerlendirerek, alakalı olan reklam içeriklerini gösterir. Bu alakalı reklam göstermeye “Targeting” denir ve kullanıcının ilgili olduğu şeylerin reklamını yaparak, reklam verenin bütçesini daha isabetli harcamasını sağlar. Bunda bir beis yoktur. Hatta 18 yaşında bir genç kızın telefonunda tıraş makinesi reklamı çıkması daha tuhaf olurdu.
Ayrıca Google asistan ile yaptığınız sesli etkileşimler için de durum geçerlidir. Aynı ayarları biraz aşağıya kaydırdığınızda onu da göreceksiniz. Bu da sizin Google asistan üzerinden sesli web aramalarınızı da (telefon değil) işin içine katar. Ama siz sohbet ederken sizi dinleyip de işgüzarlık yapmaz. Dileyen benim gibi bu seçeneği kapatabilir.
Eminim bu ayarlar Apple ID ve Siri için de vardır.
Peki Google ya da Apple size reklam gösterirken sadece bu verileri mi kullanıyor?
Elbette hayır. Belki duymamış olabilirsiniz ama dijital medya reklamlarında “retargeting” diye bir terim var. Retargeting yeniden hedefleme anlamına gelir. Kullanıcının bir şey almak ya da almadan önce araştırmak için girdiği alışveriş sitelerindeki çerezler yardımıyla aradığınız ürün kaydedilir ve ileride karşınıza daha cazip tekliflerle yeniden çıkartılır. Retargeting konusunu daha önce yazmıştım, dileyen inceleyebilir.
Ben bu özelliği çok seviyorum. Almayı planladığım bir şey varsa onu hem fiyat hem de özellik açısından enine boyuna incelerim. Doğal olarak zamanla karşıma bu ürün hakkında çok cazip teklifler çıkar. Bu tekliflere tıklayıp satın almadan çıkar ve biraz daha beklerim. Bekledikçe fiyat düşer ve tekliflerin sayısı artar. Bunda dert edecek bir şey görmüyorum.
Gelelim “telefonumuz bizi dinliyor mu?” sorusuna…
Evet dinliyor. Siz aksini belirtmedikçe hem Google asistan hem de Siri sizi dinliyor. Çünkü “Hey siri!” ya da “Okey Google” dediğinizde aktif hale geçiyor ve “size nasıl yardımcı olabilirim” diyorlar. Benim yukarıda yaptığım “ses kayıtlarını dahil et” ayarını kapadıysanız, konuşmalarınızın kaydını tutmuyor. Zaten bu kayıtlar da yanlış hatırlamıyorsam 18 ay tutulup siliniyor.
Ancak siz “okey google” ya da “hey siri” demedikçe telefonunuz aktif olmuyor ve konuşmalarınız en azından reklam verenlere veri sağlamak amacıyla dinlenmiyor.
Her şeye rağmen alakasız reklamlar geldiğini mi düşünüyorsunuz?
Arkadaşlarımdan bazıları, “bu yukarıdakilerden hepsi tamam! Ama bana yine de alakasız reklamlar geliyor!” diyor.
Reklamları kişiselleştirme ayarlarına girerek daha da özelleştirebilirsiniz. Ayrıca tarayıcı geçmişinizi temizlemek de alakalı reklamların geçmişte sizin yerinize “fal” ve “çakra çıkartma” sitelerini gezen olmuşsa, bu tür reklamların karşınıza çıkmaması için işe yarayacaktır.