Son zamanlarda anne ve babalardan, çocukların YouTube kanalı açmasının uygun olup olmadığı konusunda çok soru gelmeye başladı. Bence bu soruyu sormadan önce YouTube’un çocuklarımız için uygun olup olmadığı sorusuna cevap bulmalıyız.
Merak etmeyin ilk sorunuzu bir sonraki yazımda detaylı olarak cevaplayacağım. O yazının daha faydalı olabilmesi için önceden YouTube’un çocuklar için uygun olup olmadığını araştırıp sizinle paylaşmak istedim.
YouTube çocuklar için değil!
YouTube’un ebeveyn kontrollerine hiç baktınız mı?
Çocuğunuza tablet aldınız. Onun için Google hesabı açmak isterseniz zaten çocuğu 13 yaşından büyükmüş gibi kaydetmeniz gerekiyor. Yani çocuğunuzu 13 yaşından büyük kabul ediyor. Diyelim ki Google Family Link yüklediniz. YouTube kısmına gelince yukarıdaki ayardan başka bir şey görmeyeceksiniz.
Kısıtlı modu açsanız da, içeriği koyanın yükleme sırasında videosunu “çocuklar için uygun” olarak işaretleme şansı var. Yani kısıtlı mod pratikte hiç bir işe yaramıyor. Nedenini aşağıda anlatalım:
Yukarıdaki seçenekler, YouTub’a video yükleme sırasında sorulan kısıtlama ile ilgili sorular. Bu sorularda sanki çocuklar değil de yetişkinler korunuyor.
Kısacası YouTube’un ebeveyn kontrol ayarları yok!
Çocukların karşısına her an uygunsuz içerik çıkabilir!
Şimdi aşağıda herhangi bir çocuğun yapabileceği iki basit aramanın sonuçlarını paylaşacağım.
Ne demek istediğimi anladınız herhalde! “Arabalar” diye arayınca ilk sırada oyuncak açma kanalı, diğerinde de tamamen uygunsuz cinsel temalı videolar var.
YouTube gezinmesi tekin olmayan sokak!
YouTube’a video yükleyen milyonlarca içerik üreticisi var. Bu içerik üreticilerinin çok az bir kısmı videolarını çocuklar için zararlı olup olmadığını düşünerek yüklüyor. Geri kalanının tek düşündüğü daha fazla izlenme, daha fazla abone ve daha fazla para…
YouTube kanallarının aramalarda ilk sıralarda çıkması, içerik üreticisinin reklam parası verip vermediğine ya da abone sayısına bağlı. Yani çocuğunuz “Elsa ve sevgi” sözcüklerini arattığında pekala Elsa’nın cinsel hayatı ile karşılaşabilir.
Ayrıca, YouTube videolarının altına yapılan yorumlar hiç bir filtreden geçmiyor! Çoğu videonun altında küfürlü ya da saldırgan bir yorum görmek mümkün. “Sizi salaklar” “Ezik video” “..mi ye” gibi yorumlar videoların sıradan parçaları…
Bazı ünlü YouTuberlar inanılmaz kötü örnek olan yaşamlarını paylaşıyor. Çocuklar normal yetişkin yaşamının böyle olduğu kanısına kapılabilir ya da kendi yaşamını eksik gibi sorgulayabilir.
Yukarıda saydıklarım çocukların YouTube’da istenmeyen içeriğe yanlışlıkla ulaşması durumuydu. Kimi zaman da çocuklar merak ederek uygunsuz içerikleri izleyebiliyor. Bu aşamada “çocuğunuzun bilgisayarında uygunsuz içerik bulursanız ne yapmalısınız?” yazım ilginizi çekebilir.
Çocuklar için üretilen içeriklerin çoğu faydasız ya da zararlı!
İçinde çocuklar için ya da eğitici kelimesi geçen videoları şöyle bir araştırdım. Elbette çoğu ne çocuklar için ne de eğitici. Söz gelimi oyuncak açma videolarını ele alalım. Yaşı uygun olmayan bir çocuk, YouTube kanalı açmış boyuna yeni alınmış oyuncakların paketlerini açıyor. Ya da bilgisayar oyunlarının oynanış videoları. Bu tür videolar milyarlarca izleniyor. Videoyu yapan kişinin anlatım şekli sakin ve aklı başında değil. Çığlık çığlığa, uygunsuz sözler serpiştirerek anlatıyor. Bu videoları izleyen çocukların da davranışları bozuluyor maalesef.
Ayrıca YouTube’un çocuklarda korku, yetersizlik hissi, kıskançlık, yaşından önce cinsel içeriğe maruz kalma, uygunsuz şaka ve davranışları örnek alma gibi olumsuz etkiler de yapıyor. YouTube yüzünden psikolojik danışma almak zorunda kalan çocuk sayısı günden güne artıyor.
Bazı videoların içine korkunç tuzaklar gizleniyor!
Genelde videolar saniyede 24 kareden oluşur. Bunun nedeni gözümüz sayine 24 kare ve fazlasını tek tek resim değil de hareketli film olarak algılar. Reklamcıların bu 24 kareden 1 tanesine farklı bir resim koyarak bilinç altına yerleştirme tekniği vardır. YouTube’da bazı kötü niyetli kişiler çocuklar için hazırlanmış masum bir videonun içine onu intihara teşvik eden kare yerleşimleri yaptığı tespit edildi.
Neler yapabiliriz?
Anne ve balar olarak ne yapmalıyız? Bu kısmı kısa kısa ve anlaşılır bir liste şeklinde vermek istiyorum. Ancak önce şuradaki YouTube’da İstenmeyen Kanalları Nasıl Engellersiniz? yazımı okumak isteyebilirsiniz.
- YouTube’u bir çocuk bakıcısı ya da yemek yedirme aracı olarak görmeyin.
- Tablet ve telefon yerine, diz üstü bilgisayar ve akıllı TV’de izlemesine izin verin.
- Çocuğu YouTube ile yalnız bırakmayın!
- Mutlaka yanında olun ve birlikte izlemeye gayret edin.
- Faydalı kanallar bulup onları izlemeyi alışkanlık edinin.
- Uygunsuz içerik çıktığında derhal durdurarak içerik hakkında onunla sohbet edin.
- Çocuğun izlemesini istemediğiniz kanalları siz de izlemeyin.
- Sürekli araştırma yaparak trend olmuş tehlikeli kanallardan haberdar olun.
- YouTube’da faydalı kanal tavsiyeleri için güvendiğiniz blog yazarlarının yazlarını takip edin.
Bu yazımı hazırlarken amacım, çocuğunuza YouTube’u yasaklattırmak değildi. YouTube’un bir çocuk için uygun olmadığına dikkat çekmek, bu tehlikelerine rağmen, doğru seçimler ve uygulamalar yaparak çocuğunuza faydalı hale getirebilmenize yardımcı olmaktı.
