YouTube’da “TikTok Dilencileri” adında bir videoyu izliyorum. Video, TikTok’tan yaptıkları canlı yayınlarında takipçilerinden “yat” isteyen birkaç gencin yatı alabilmek için kamera karşısında kişiliklerini acınacak şekilde ayaklar altına almaları ile dalga geçiyor. Bu gençlerin canlı yayını yaptıkları evlerine bakılırsa hali vakti iyi olmayan kesimden oldukları çok belli. Yat gelince çıldırmış gibi oluyorlar. Sanki bir akıl hastanesinde en uçtaki hastaları koydukları koğuşlardan dünyayla ilişkilerini koparmış delilerin görüntülerini izler gibiyim. Bir yandan üzülüyor bir yandan “Allah’ım bunları kim izliyor?” diye aklımdan geçiriyorum. Daha fazla bakamayacağım…
Hemen “yat göndermek” neymiş diye Google’ladım. TikTok’ta, izleyiciler yayını yapana çeşitli çıkartmalar gönderebiliyormuş. Örneğin en pahalı çıkartmalardan biri olan “yat” göndermek izleyiciye 850 liraya mal oluyormuş. Canlı yayını yapan da bu yat karşılığında TikTok’tan 350 lira gelir elde ediyormuş. Yani 500 lirası TikTok’un.
TikTok’tan para kazanmak için her yol mübah mı?
Anlaşılan öyle. Geçenlerde tanınmış bir şarkıcının 7 yaşındaki kızı bir TikTok fenomeni tarafından kandırılarak babasının kredi kartından 7 bin lira harcaması sağlanmış. İşin ilginci bu TikTok fenomeni daha bir kaç gün önce ünlü şarkıcının evindeymiş ve beraber TikTok videosu çekip yayınlamışlar. Yani bu fenomen, kandırarak parasını aldığı kız çocuğunu tanıyor, 7 yaşında olduğunu biliyor.
Toplumda bu konu çok tartışıldı. Özellikle de tanınmış şarkıcının ebeveynliği üzerinde duruldu. Evet 13 yaşın altındaki bir çocuğa sosyal medya hesabı açması için izin vermek, üstelik burada harcayabileceği bir kredi kartına erişimi olması, hatta bu çocuğun da sapıklara eze olabilecek paylaşımlarda bulunması tartışılabilir. Ancak odağımız olan konudan sapmamamız gerekiyor. TikTok’ta birisi çıkıp, karşısında küçük bir çocuk olduğunu bile bile hem de büyük bir meblağ parasını alabiliyor. Ve bu parayı almasında ahlaken bir sorun olmadığını düşünüyor.
TikTok’un gelir modeli sadece çıkartma için yalvaran varoş gençlerini ya da küçük çocukları kandırarak para toplayan fenomenleri değil, aynı zamanda çıkartma almak uğruna karşı tarafın istediklerini yapan 13 yaşının altındaki çocukları da doğurmuş. Hoş 13 hatta 18 yaşının üstünde olsa ne olur? Çıkartma için kamera karşısına geçiyor ve karşı tarafta bir sapığın sizden istediklerini yapıyorsunuz.
Bir de çocuklarına TikTok hesabı açıp, çocukları üzerinden para kazanma çabasında olan ebeveynler var. 4 yaşında kız çocuğunun banyo yaparken videolarını yayınlayan baba mı ararsınız, yaptığı keke video çekerken işin içine dahil ettiği kızını, istediğini yapmıyor diye döven anne mi?.. Para kazanmak için her yol mübah mı?
Sorun sadece TikTok gelir modeli mi?
Ben sizin için bu satırları yazarken, Amerika’da 11 yaşında bir erkek çocuğunun TikTok’ta “nefesini tutma” meydan okuması yapma uğruna yaşamını kaybetmesinin üzerinden henüz 48 saat bile geçmemişti. Evet, bir de TikTok meydan okumaları var: Burnuna tarçın çekme, koluna tuz döküp üzerine yara olana kadar buz koyma, klozet kapağı yalama, arkadaşına çelme takıp düşürme… Bunları milyonlarca çocuk izleyip yapmaya çalışıyor.
“Çok eğlenceli”, “arkadaşımda var ama”, “ben de hesabım olmasını istiyorum” diyen çocuklarımızı kıramadığımızdan mı, içten içe “benim çocuğum da tanınsın” dediğimizden mi, yoksa safça TikTok’u eğlenceli bulduğumuzdan mı bilmiyorum ama sonuçta çocuklarımızın TikTok kullanmasına izin veriyoruz.
Bir tanıdığımın kızı var. Henüz TikTok’a girecek yaşta değil. Yine de bir TikTok hesabı var. Makyaj yapıp paylaşmayı seviyor. Tabi makyaj yapınca yaşından büyük gösteriyor. Bu nedenle paylaşımları her geçen gün daha fazla beğeni almaya başladı. Başlarda bu elbette onun hoşuna gitti. Fakat iş bu kadar basit değil. Devamında yaşça büyük insanlardan en masumu sohbet olan çok korkunç istekler almaya başladı ve hesabını kapatmak zorunda kaldı.
TikTok bir çok gencin çabucak ünlü olma hayallerini körüklüyor. Küçük çocukların üye olmasını, küçük çocukların paylaşım yapmasını ya da pedofililerin hedefi haline gelmelerini engellemiyor. Tüm sorumluluğu ebeveynlere bırakıyor. Hükümetler TikTok’a bulaşmıyor, TikTok’da hükemetlere. Tiktok para kazanıyor mu? İçerik üretici para kazanıyor mu? Her ikisi de vergisini veriyor mu? Gerisine kimse bakmıyor.
Peki 18 yaşında küçük bir kız bir gece kulübüne gidip, direk dansı yaparak para kazanabilir mi? Hayır! 18 yaşından küçük bir çocuk bu gece kulübüne gidip gösteriyi izleyebilir, bir de kıza bol miktarda bahşiş verebilir mi? Hayır! Biriniz TV’ye çıkıp küçük çocukların izlediği bir programda çocuklardan para toplayabilir mi? Hayır!
Aklınıza gelen en kötü, etik sınırlarını en çok zorlayan reklamı hatırlamaya çalışın. Bir araba reklamı vardı. Üstünde bornozu olan bir kadın, otel odasında yatağa doğru ilerlerken bornozunu yavaşça omuzlarından düşürerek “Hayati beni otomobillendir” diyordu. TikTok’ta yapılanlar bunun çok daha ötesinde.
Ebeveynler soruyor: “Ne yapmalı?” Vallahi benim TikTok hesabım yok. Evde kimsenin yok! İlgimizi çekmiyor. Para bizim için bir amaç değil, yaşam aracı. Kolayca kazanmanın yollarını aramıyoruz. Sanırım TikTok’un para kazanma modeli ve bu modelin yarattığı ortam bizim ahlak anlayışımıza uymuyor. İnanıyorum ki birçoğumuzunkine de uymuyordur. Fakat günden güne bizi değersizleştirdiği, 350 lira uğruna deliler gibi çırpındırdığı kesin…
Yazılarınızı ilgiyle takip ediyoruz. Tiktok hakkındaki görüşlerinize tamamen katılıyoruz. Tiktok hesabımız yok, insanların saçmalamalarını izlemeyi asla komik bulmuyoruz. 9 yaşındaki oğlumuz oyun incelemelerinizi okuyup bağımlıklık, sandık açma gibi konularda size hak veriyor ve artık oynayacağı oyunları ona göre seçiyor. Emeğinize sağlık
Allah bağışlasın. Bir faydam dokunduğuna çok sevindim.
Bir süredir hesabınızı takip ediyorum. Yayınlarınizdan çok memnunum dediğiniz gibi bloglar artık eskisi kadar rağbet görmediğinden buradan yorum yapmak istedim. İki oğlum var 9 ve 15 yaş araliginda evet dijitale düşkünler evet günümüz coxuklari olduğundan oyunlari çok seviyorlar. Çok zaman tera dustugumuz oluyor ama çözüyoruz ve Orhan bey konuşarak sohbet ederek birlikte film seyrederek yemek yaparak sofrayı birlikte kurup kaldırarak işte tam burda basliyor bence her şey sen onemlisini çocuklara hissettirmektedir bütün sihir sen değerlisin bizim için onemlisin. Kendi d verinin farkında olan çocuk başka hiç bir mecrada ilgi alaka aramaz ve bütün bu alanlar egelnce için araç olur. Yargılamak istemiyorum ama yazınızda ki YouTube ri izleyince aslında ülkenin yıllardır bölünmüşlugunude büyük ölçüde görebiliyoruz. Bir yanda belki değerli olduğunu hisseden ailelerde yetişen imkanlara sahip çocuklar bir yanda tam tersine çocuklar ve ortaya koydukları işler. Elbette YouTube içinde bomboş içerikler üretenler vardır yoktur demiyorum ama orada uretemezsesniz oyundan çıkarsınız. Tıktok ülkemizin eğitim seviyesinin de gençlerde ne durumda olduğunu çok güzel ortaya koyuyor. Yazikki bu gençlik geleceğin yetişkinleri olacaklar genç olmak çok güzel elbette çılgınlıklar yapılacak lakin onur şeref haysiyetini 350 lira için bu kadar ezebilen bir grubun bir gün o canlı yayınlarda ciddi suçlar işlemeye eklerinin garantisi yok bunun yaptiirimi olmalı. Gerekirse bir imza kampanyası bilemiyorum ama Bu çocuklari uzaklaştırmak lazım onlar hepimizin çocukları diye düşünüyorum. Çok şükür bizim evlatlar sosyal medya ile hiç ilgilenmediler. Hiç yasaklamadik hatta abiye hesap açtık ama yüzüne bile bakmadı. Bu aynı sizin bir yazınızda anlattığıniz gibi bir çocuk oyunu bir süre sonra sıkılıp bırakıyor bir diğeri yasak yüzünden canına kiyiyor. Ben her şeyin başı ilgi alaka sevgi ve takip diyorum.
Ne kadar güzel yazmışsınız. Ağzınıza sağlık.
Instagram paylaşımınızdan geldim,okudum ve üzüldüm.Çok şükür ailece kullanmıyoruz.Hiçte merak etmedik.Yazınızı da benim gibi tiktok u onaylamayan,kullanmayan insanlar okuyacak.Tiktokçularda hızla çoğalmaya devam edecek.Tazecik beyinler boş şeylerle meşgul edilerek toplumu deforme ediyorlar.Paylaşımlarınız ve uğraşlarınız için teşekkürler.sağlıkla kalın
Ben teşekkür ederim. Sevgiler
Bugün adı tiktok olan bu uygulama kim bilir yarın karşımıza hangi kılıkta çıkacak ve biz bu yozlaşmada çocuklarımızı nasıl koruyacağız. Bunu anlatmak,örnek oluşturmak önemli elbette ama okulda, kursta, oyun gruplarında, arkadaş toplantılarında hiç mi ilgisini cezbetmeyecek. Umarım yasaklanır. Bu konuda fazlaca kaygılıyım. Ve tâbi bu arada bu konuya değindiğiniz için çok teşekkür ederim. Kaleminize sağlık
Çok teşekkür ederim
Yazınızı okudum gerçekten okadar değerli ve önemli şeylerden bahsetmissiniz ki.benim de tık tok hesabım yok çok şükür.sizin verdiğiniz bilgi ve örnekleri de kızımın yaşına uyarlayarak bu uygulamanın nasıl zararlı olduğunu elimden geldiğince anlatmaya çalışıyorum.cok şükür ki şuan ilgisi yok umarım ki ilerleyen zamanlarda da olmaz.kaleminize sağlık tekrardan sizin gibi insanların olması okadar kıymetli ki iyiki varsınız.
Çok teşekkür ederim, s,zler de iyi ki varsınız
Merhabalar Orhan, bey sizi instegramdan takipteyim. İşin aslı TİKTOKa henüz hiç bulaşmadık. 9ve 7 yaşlarında iki oğlum başkalarından görerek ve vidyoları bazılarını izleyerek tanıştılar. Tahmin edersiniz ki herkes gibi onlar da vidyo yüklemeyi falan istiyorlar. Ancak eşim ve ben bu uygulamanın yanlışlarını, eksiklerini, onlara verebileceği zararları vs sürekli hatırlatıyoruz. Bütün dijital araçlarımızı da takip ediyoruz.
Bu para_hediye olayından o ünlünün veryansın duyuncaya kadar haberimiz yoktu. Bu uygulama sanırım instegrama da geldi. Dünkü bir canlı vidyoda benzer bir hediyeleşme dikkatimi çekti. Biz ebeveynler olarak gerçekten banka hesap bilgilerimiz ve kullanımları konusunda çok dikkatli olmalıyız. Ben bir yaşa kadar dijital oyun, sosyal medya vs çocuklarımıza izin vermiyorum. Ama asıl mesele sizin dediğiniz şey. Gerçek hayatta oluşan DEĞERSİZLİK VE SEVİLMEME hisleri gençleri bu platformlara çekiyor. Maalesef çoğunun AHLAK anlayışı da yok. Para için her şeyi mübah görüyorlar. Aileler ve eğitim sistemi ahlak eğitimini önemsemiyor. Popüler olmak isteği de bu tür eylemlere yağ sürüyor. Gelecekte çocuklarım nelerle savaşacak şimdiden çok açık ve elimde olmadan o gelecekten korkuyorum.
Hocam ne diyeceğimi bilemiyorum. Bu boyutlara ulaştığını bilmiyordum. Yapabileceğimiz tekşey çocuklarımızı bilinçlendirmek. Ve bizim değerlerimize tanık olmalarını sağlamak adına sağlıklı ebeveynlerle iletişim kurmalarını sağlamak. Onlara güvenmek. Ve bunu dile getirmek. Takipçisi olmak. Çok ama çok üzüldüm. Genç dinamik bir nesilden bahsediyoruz. O nesil neler yapmazki. Gel gör ki… üç nokta
Çok önemli bir konuya değişmişsiniz. Tiktok konusu benim de içimde hep bir yaraydı, o yüzden ayrica teşekkür ederim.
Birçok yazınızı okudum. Çok sade, nokta atışlı, bilinçlendirici ve hedefe yönelik. Uğraşınız takdire şayan. Her şey için teşekkür ederim.
Ben teşekkür ederim
Ayrıca sıkıntı sadece TikTok’ta değil Youtube’ta da var. Kardeşim reklam gelmesin diye Shorts tan izliyordu bazı şeyleri artık full TikTok