Yaklaşık bir yıl önce, çocukları bilgisayarla tanıştırma yaşının ne olduğunu yazmıştım. O yazı benim, teknolojinin çocuklarla olan ilişkisini yeni araştırmaya başladığım zamanlarda yazdığım bir yazıydı. Biraz konunun acemisi, biraz da hala sert olduğum zamanların etkisini taşıyor. 15 ay da olsa, aradan geçen zaman bana her yönden çok şey öğretti. Eh madem yeni şeyler öğrendim, bu sefer biraz daha kapsamlı, biraz da yumuşamış olarak konuyu tekrar ele alalım.
Teknoloji öcü değil!
Bu gün gelişmiş teknoloji sayesinde, çok değil 15 yıl önce olsa bir daha yürüyemeyecek hastaları 3 saat içinde yürüyerek evlerine gönderebiliyoruz. 10 yıl önce Amerika’da okuyan kızınızla 45 günde bir görüşmeye çalışırken, şimdi nerede olursanız olun görüntülü sohbet edebiliyorsunuz.
Son yaşadığımız tecrübeyi ele alın: Eğer bir salgın hastalık dünyaya diz çöktüremediyse sebebi teknolojidir. Bu sayede işlerimizi evden sürdürebildik, çocuklarımız eğitimlerine devam etti ve en önemlisi, kritik bilgilere anında ulaşabildik.
Teknolojinin tehlikeleri yok mu?
Var elbette! Yaşlara göre çocukların ekran başında kalabilecekleri süreleri yazdığım yazımda bu zararlardan bahsetmiştim. Bir de (aslında hepimiz için) ama özellikle 3 yaşından küçük çocuklar için, teknolojik cihazların elektromanyetik etkileri var. Hazır 3 yaşından küçüklerden söz açmışken devam edelim:
Teknoloji ve çocukların etkileşimini iyi anlayabilmek için, çocuk gelişimi hakkında daha fazla bilgi edinmem gerekliydi. Okuduğum yerli ve yabancı kaynaklar ve kitapların yanında, uzmanların da görüşlerini almalıydım. Tam o sırada kızımın okulunda Prof. Gelengül Haktanır’ın “çocuklarımız ve biz” semineri oldu. 18 aydır gittiğim bir çok seminerden ilki o seminer oldu ve şansıma bakın ki, konunun duayenlerinden biri ayağıma gelmişti. İlk seminerimde çocuklarla ilgili ilk öğrendiğim şey, bir insanın zihinsel gelişiminin %80’inin ilk 36 ayda gerçekleştiğiydi. Benim elimdeki bilgi neydi? Teknolojik aletler çocuğun gelişmemiş kafatasından geçerek beynine zarar veren dalgalar yayıyor; aynı zamanda bu aletler zihinsel gelişimlerine sekte vurabilecek bir çok dikkat dağıtıcı içeriğe sahip. O zaman zihinsel gelişimin en önemli olduğu bu ilk 36 ayda onların eline teknolojiyi vermek doğru değil.
Çocukları teknolojiyle ne zaman tanıştırmamız lazım?
Çok fazla izlemesem de, bir gazetecinin TV’de şu sözlerini işittiğimde çok şaşırmıştım: “Çocuklar zaten doğar doğmaz teknolojiyle tanışıyor. Daha 40’ı dolmadan cep telefonu ile binlerce fotoğrafını çekiyoruz. Bu nedenle telefonu eline vermek doğru değil laflarına katılmıyorum!” diye konuştu. Aman siz bu tip mantığa inanmayın!
Yukarıda anlattığım ve son derece önemli nedenlerden dolayı ilk 3 yıl çocuklara teknolojiyi vermemekte fayda var. Buna (baby TV’nin ne zararı olabilir ki?) diyebileceğimiz televizyon da dahil! Çünkü ilk 36 ayda çocuklar;
- Konuşma
- Yürüme
- İletişim
becerilerini geliştiriyorlar. Bunun yanında motor becerileri, zihinsel gelişimlerine eşlik etmek zorunda. Sandalyede amaçsızca öne arkaya sallanmaları bile aslında denge yeteneklerini geliştiriyor. Bu nedenle dış uyaranları engelleyerek, sabit bir şekilde ekrana bakmasını istemeyiz.
Tam burada, çocukları teknolojiyle tanıştırmak için neden acele etmemeliyiz başlıklı yazımı okumak isteyebilirsiniz. Evet acele etmemize gerek olmamakla birlikte, fazla geciktirmenin ve aşırı yasakçı olmanın da zararları var. Bu zararlar neler olabilir?
- Uzun süre teknoloji yasaklanmış ya da görmemiş çocuklar, teknolojinin, kendilerini içine çeken, vakti boşa harcatan eğlence tarafına kapılıp, içinden çıkamayabilirler. Yasaklanan şey tatlı olur!
- Diğer çocuklar teknolojinin sağladığı fırsatları kullanırken, çocuğunuzu bu fırsatlardan yoksun bırakmak istemezsiniz.
Özetle, zararlarını bileceğiz ve dikkatli olacağız. 3 yaşından önce tanıştırmanın hiç bir yararı olmadığının, aksine zararları olduğunun farkında olacağız. 3 yaşından sonra günlük ekran süresi limitlerine dikkat ederek, onları iyi birer dijital kullanıcı yapacağız.
Sevgiyle kalın.
